Iako Srbija nema izuzetno visoke planine ili more, brežuljci i planine zauzimaju najveći deo njene teritorije. Njene prirodne lepote, prostrane šume i visoravni vas i te kako mogu ostaviti bez daha. Među takvim prirodnim lepotama naše zemlje posebno se ističe najviši vrh – Đeravica, koji pripada severnom, metohijskom, pitomijem delu masiva Prokletije. Iako su najnovija istraživanja i merenja pokazala da se najviši vrh Srbije nalazi na Šar-planini, na granici Srbije i Severne Makedonije, nedaleko od goranskog sela Rastelica (Velika Rudoka, 2.658 m), u udžbeničkoj literaturi Đeravica se za sada i dalje navodi kao najviši vrh Srbije. Poslednjih godina jača svest o lepoti Prokletijskih planina i njihovom turističkom potencijalu.
Prokletijske planine – Prokleto gorje
Prokletije (stari naziv – Trojanske planine) toponim je koji je u nauci prvi koristio geograf Jovan Cvijić. Etimološko značenje ukazuje na prirodne odlike ovog prostora. I zaista, bile su to tzv. Vragobije, „zabranjene planine“ iliti „prokleto gorje“. Prema legendi, u ovim vrletima, neprohodnim i otuđenim, živela su tri brata sa siromašnom majkom. Kako bi se prehranili, morali su ići u lov. Kada su jednoga dana u lovu sreli vilu, koja je toliko bila lepa da je svu trojicu očarala, nisu se mogli dogovoriti kome će lepotica pripasti i ko ju je prvi video. Svađajući se čija će ona biti, sva trojica su izgubila život. Žaleći i naričući za svojim sinovima i proklinjući vilu, majka ju je nazvala „prokletijo“, te su tako ova brda dobila ime.
U pitanju su venačne planine (nastale su nabiranjem zemljine kore). U širem smislu, Prokletije obuhvataju sve planine između Skadarskog basena i Kosovske kotline, kao i reke Drima, s jedne strane, i gornjih tokova Lima, Tare i Ibra sa druge strane. Gorostasni planinski lanac Prokletija, koji pripada Dinaridima, proteže se kroz nekoliko zemalja, uključujući Crnu Goru, Albaniju i Srbiju. Zvanično pripadaju Crnoj Gori, a jedan deo čini prirodnu granicu između Srbije i Albanije. Albanski deo ovog masiva je najveći, ali i najsuroviji i najnepristupačniji.
Prostrani vrhovi ovog relativno mladog planinskog masiva u isto vreme su zastrašujući i veličanstveni. Za sve zaljubljenike u divlju i neobičnu lepotu ovaj vilinski „ukleti predeo“ je pravi izazov. U isto vreme budi osećanje strahopoštovanja, zebnje i tajnovitosti. Ove „proklete“ stene odlikuju se šarolikošću i bogatstvom boja koji su rezultat jakih tekstonskih poremećaja i pomeranja, zbog kojih je došlo do nabiranja i navlačenja materijala. Prokletijske planine nastale na teriotriji gde je nekada bila morska površina. Današnji reljef Prokletijskih planina oblikovali su nekadašnji moćni lednici.
Đeravica – najviši vrh Srbije
Na Prokletijskim planinama je 16 vrhova iznad 2.000 metara nadmorske visine. Đeravica je najviši vrh srpskog dela ovih planina (2.656 m) i pravi biser Balkana, koji se nalazi u južnoj srpskoj pokrajini – na Kosovu i Metohiji, nedaleko od Dečana. Ovo je ujedno i drugi po visini prokletijski vrh. Do 20. veka ovaj vrh se zvao Kaluđerovica, pa otud i današnje ime. Kada ga osvojite, shvatićete da je on zapravo osvojio vas.
Nedaleko od Đeravice je Čakor – najviši planinski prevoj kod nas. Zanimljivo je da se preko njega u zimu 1915. godine povlačio i jedan deo srpske vojske. Doline lednika produbile su reke i usekle duboke klisure. Rugovska klisura, popularno turističko mesto, pruža se upravo od ovog prevoja na zapadu (Čakor) do Peći na istoku. Kroz ovu klisuru, dugu 25 km, protiče i reka Pećka Bistrica, koja se dalje uliva u Beli Drim.
Midžor – pogled sa krova Centralne Srbije
Uz Đeravicu, jedan od najvećih vrhova Srbije jeste Midžor (2.169 m), najviši vrh Stare planine u našoj zemlji, ujedno i najviši vrh Centralne Srbije. Zanimljivo je da je upravo po Staroj planini (planina Balkan) i čitavo naše poluostrvo dobio ime. Granica između Srbije i Bugarske prolazi tačno preko vrha. Na najvišoj tački nalazi se mali betonski stub koji označava vrh. Stara planina proteže se lučno, na ukupnoj dužini od 530 km, sve do Crnog mora. Midžor, najviši vrh našeg dela ovog planinskog masiva, redovno se posećuje iz obe zemlje. Jedan je od najposećenijih vrhova Srbije, kome tajanstveni veo često čine magla i oblaci. Poznato je da se ovde napasaju velika stada konja, a Midžor je poznat i po borovnicama. Ovaj predeo poslednjih godina uživa sve veću popularnost i predstavlja veoma atraktivno mesto kada je u pitanju seoski turizam.
Đeravica i Gudurički vrh – prelepi reljefni kontrasti
Srbija je zemlja prelepih reljefnih kontrasta. Idući od severa ka jugu Srbije, primetićete kako predeli divno počinju da se brde. Dok se kao najviši planinski vrh južne Srbije izdvaja Đeravica (2.656 m), na severu Srbije, na severu je najviši vojvođanski Gudurički vrh (641 m), na prelepim Vršačkim planinama. One se nalaze na jugoistoku našeg dela Panonske nizije, u jugoistočnom Banatu. U pitanju su takozvane gromadne planine ostrvskog porekla, po postanku starije od venačnih. Dok su današnji reljef Prokletijskih planina oblikovali drevni moćni lednici, Vršačke planine nekada su bila ostrva Panonskog mora. Izdižu se sa dna Panonskog basena i predstavljaju zaostale delove Panonskog kopna nakon njegovog spuštanja. Odlikuju se jedinstvenim položajem u Panonskoj niziji, lepim pejzažom i bogatom florom i faunom. Podnožje ovih planina je posebno poznato po vinogradarstvu. Pogled sa krova Vojvodine na velike plantaže vinograda, sa drvene vidikovac kule, zasigurno će vas ostaviti bez daha.
, pravi je biser Balkana, koji se nalazi na Kosovu i Metohiji.){kind=link}